Vojska Crne Gore nije juče dozvolila opštinskoj Službi za inspekcijske poslove iz Kotora da uđe u prostor vojnog posjeda i, kako je bilo najavljeno, ukloni spomen-obilježje postavljeno u nekadašnjem logoru Jugoslovenske narodne armije u Morinju, gdje su bili zatočeni i mučeni hrvatski zarobljenici između 1991. i 1992. godine tokom agresije na Dubrovnik.
Kotorska Služba za inspekcijske poslove planirala je uklanjanje spomen-ploče na osnovu rješenja Uprave za inspekcijske poslove Crne Gore, ali VCG nije dozvolila ulazak na njen posjed bez izričite saglasnosti Ministarstva odbrane.
Spomen-ploču su, 10. oktobra, otkrili crnogorski ministri odbrane i vanjskih poslova Raško Konjević i Ranko Krivokapić u prisustvu visokih hrvatskih zvaničnika.
Uprava za inspekcijske poslove (UIP) je dva dana nakon tog čina obavila inspekcijski nadzor, te 17. oktobra donijela rješenje kojim je propisano da se spomen-ploča u znak sjećanja na zatočene u logoru Morinj ukloni zbog toga što za njeno postavljanje, kako je ocijenjeno, ne postoji saglasnost Vlade i Opštine Kotor, odnosno sva potrebna dokumentacija.
Zatvorena kapija
Vršilac dužnosti pomoćnika načelnika Službe za inspekcijske poslove Opštine Kotor Miro Anđelić saopštio je za Pobjedu da je rješenjem Uprave za inspekcijske poslove Crne Gore od 18. oktobra 2022. godine inspektorka za kulturna dobra naložila Opštini Kotor da spornu spomen-ploču posvećenu zatočenim civilima i braniocima Republike Hrvatske, na objektu Centra Morinj, ukloni u roku od tri dana od dana prijema zapisnika.
Nakon što je Službi za inspekcijske poslove Opštine Kotor, kao organizacionoj jedinici dostavljeno rješenje, inspektori su, pojasnio je Anđelić, zajedno sa službenicima Komunalne policije Opštine Kotor i radnicima Komunalnog preduzeća juče u sedam časova izašli na lice mjesta. Kapija je bila zatvorena, a na toj lokaciji bili su pripadnici Vojske Crne Gore.
”Službenici Vojske su od strane službenika Opštine Kotor upoznati sa predmetnim rješenjem i izjavili da ne mogu dozvoliti ulaz u prostor Centra Morinj bez prethodno pisanog odobrenja ili naređenja pretpostavljenih iz Ministarstva odbrane Crne Gore. Vezano za predmetne aktivnosti, na licu mjesta sačinjena je službena zabilješka koja će uz propratni akt biti dostavljena postupajućem inspektoru Uprave za inspekcijske poslove Crne Gore, na dalju nadležnost i postupanje” saopštio je Anđelić.
Bivši ministri odbrane i vanjskih poslova Konjević i Krivokapić, koji su i pored činjenice da je Vlada izgubila povjerenje 19. avgusta, „smijenjeni“ u petak 21. oktobra, saopštili su nakon najava i obrazloženja inspekcije, da je u vojnom objektu u Morinju postavljena spomen-ploča u skladu sa propisima kojima se uređuju oblasti vojske i odbrane, te da Uprava za inspekcijske poslove nema nadležnost za postavljanje ili uklanjanje.
Odbranavrijednosti
Naveli su da je motiv postavljanja obilježja bio ostvarivanje obaveza iz evropskih integracija, a u skladu sa NATO savezništvom zasnovanom na zajedničkoj odbrani vrijednosti koje su pod udarom agresivnih regionalnih politika.
Naveli su da spomen-ploča, shodno članu 13 tačka 3 Zakona o komunalnim djelatnostima nije postavljena na javnoj površini već na ograđenom – zaštićenom prostoru kojem nije dozvoljen slobodan pristup. Tim materijalnim resursom, kako navode, u skladu sa članom 37 stav 2 tačka 3 Zakona o Vojsci Crne Gore upravlja Ministarstvo odbrane, zbog čega se koristi bez prethodno pribavljene saglasnosti lokalne samouprave.
Naglašeno je da, saglasno članu 23 Zakona o odbrani, Ministarstvo odbrane obavlja poslove u vezi sa planiranjem i uređenjem prostora, izgradnjom, rekonstrukcijom i održavanjem vojnih objekata u vojnom krugu.
”Nepokretne stvari za potrebe odbrane koriste se pod uslovima i na način propisanim zakonom kojim se uređuje korišćenje, upravljanje i raspolaganje stvarima i drugim dobrima koje pripadaju Crnoj Gori, zakonom kojim se uređuje organizacija i funkcionisanje jedinstvenog sistema odbrane Crne Gore i zakonom kojim se uređuje organizacija Vojske i druga pitanja od značaja za Vojsku, a kako je propisano članom 4 Uredbe o uslovima i načinom korišćenja nepokretnih i pokretnih stvari za potrebe odbrane” kaže se u odgovoru nevladinim organizacijama.
Blokada
Spomen-ploča je 10. oktobra postavljena uprkos negodovanju mještana Morinja koji su tog dana blokirali glavni prilazni put u namjeri da spriječe taj čin.
Svečanost je uz obezbjeđenje Vojske ipak održana jer su delegacije Crne Gore i Hrvatske do objekta stigli alternativnim putem.
Ploču su otkrili potpredsjednik Vlade Crne Gore i ministar odbrane Raško Konjević i ministar vanjskih poslova Ranko Krivokapić sa hrvatskim kolegama, potpredsjednikom Vlade Hrvatske i ministrom hrvatskih branitelja Tomom Medvedom i ministrom vanjskih i evropskih poslova Gordanom Grlićem Radmanom.
Premijer u tehničkom mandatu Dritan Abazović je prošle sedmice kazao novinarima da podržava postavljanje ploče u Morinju, ali ne „na nezakonit način“. O tome je, kako je rekao, razgovarao i sa ambasadorom Hrvatske Veselkom Grubišićem.
”Postavljanjem table, Konjević i Krivokapić napravili su diplomatski skandal i krivično djelo. Ministarstvo nije obaviješteno, SO Kotor nije obaviještena” istakao je premijer u tehničkom mandatu, uz poruku da će dvojica ministara morati da objasne to nadležnim organima. Nijesu, međutim, stigli da objasne jer je na njegov zahtjev parlament 21. odlučio da smijeni ministre smijenjene vlade.
Bivša šefica hrvatske diplomatije Vesna Pusić prije dva dana je za Pobjedu ocijenila da nije u pitanju međunarodna blamaža države, već da je riječ o blamaži onih koji žele ukloniti ploču, a koji rade protiv interesa Crne Gore.
Izvor: Pobjeda