Svečani koncert pod nazivom “Miloš & Avi”, sinoć u Bogorodičinoj crkvi na Prčanju, zajedno s nedavnim recitalom briljantnog Kemala Gekića u Samostanskom kompleksu crkve sv. Nikole i spektakularnim koncertom zbora Collegium Musicum od prije neku večer u istoj crkvi, predstavljao je veliko finale izuzetno bogatog XXI. izdanja Međunarodnog festivala KotorArt.
Dva svjetski afirmirana umjetnika, gitarist Miloš Karadaglić i mandolinist Avi Avital predstavili su se djelima Baha, de Falje, Glasa i Diplesija. U njihovim rukama, zvuci mandoline i gitare bili su savršen i moćan spoj, izazivajući snažne emocije. Maestralno izvođenje, pažljivo odabrani program glazbenog putovanja svijetom, publika je nagradila burnim i dugotrajnim aplauzima. Program Međunarodnog festivala KotorArt, izvodio se na preko 20 lokacija u Starom gradu Kotoru, Boki i Crnoj Gori. Više od 500 umjetnika, na više od 30 glavnih programa i 100 raznovrsnih pratećih programa, zainteresirali su brojnu publiku i medije. Ovogodišnje izdanje KotorArt festivala 2022. godine bilo je jedno od najkompleksnijih i najatraktivnijih, podrazumijevalo realizaciju visoko kvalitetnog repertoara klasične umjetničke glazbe, uz bravurozna izvođenja renomiranih i svjetski uglednih umjetnika, sve do prilike aktivnog sudjelovanja u dinamičnim razgovorima koje su vodili stručnjaci iz različitih oblasti važnih suvremenom društvu.
Nesvakidašnje otvaranje KotorArt festivala, pod nazivom Crna Gora i Evropa: muzika zajedništva, simbolično se održalo 1. 7., kada je predsjedavanja Savjetom Europske Unije Francuska ustupila Republici Češkoj. Uz Simfonijski orkestar Narodnog pozorišta Opere i Baleta Albanije, pod upravom maestra Mladena Tarbuka, nastupili su sopranistica Olivera Tičević i tenor Ermin Ašćerić. Na programu, posebno sačinjenom za ovu priliku, predstavljene su odabrane numere iz dvije, davno izvedene i potpuno zaboravljene opere istog naziva Crnogorci – Les Montenegrins Armanda Limnandera i Černohorci Karela Bendla.
„Tokom trajanja cijelog Festivala bili su zastupljeni veći vokalni i instrumentalni sastavi. Od vokalnih ansambala, nastupila su dva vodeća akademska hora u regionu – Ivan Goran Kovačić iz Zagreba i Collegium Musicum iz Beograda, čiji je koncert bio omaž dugogodišnjoj dirigentkinji hora Darinki Matić Marović. Od instrumentalnih ansambala nastupili su Camerata Balkanica iz Beograda, Accademia Bizantina, svjetski poznat italijanski sastav specijalizovan za muziku baroka, Austrijska i Crnogorska vojna muzika, kao i Omladinski simfonijski orkestar Bremena, muzičkim performansom u Kotoru i koncertima u Risnu i Cetinju u okviru ciklusa KotorArt u gostima. Orkestar mladih Zapadnog Balkana sačinjen od mladih umjetnika iz različitih država regiona, pokazao je da se na koncertima klasične umjetničke muzike govori istim jezikom. U okviru serijala KotorArt u gostima, muzičari čuvene Berlinske filharmonije - koncert-majstor i prvi klarinetista ovog vodećeg svjetskog orkestra, Daišin Kašimoto i Andreas Otenzamer su uz pijanistu Hozea Galjarda u Porto Montenegru predstavili izuzetno atraktivan program na najvišem umjetničkom nivou, a jedan od najprestižnijih koloraturnih soprana Mađarske i Evrope, Erika Mikloša, sa džez ansamblom u Kotoru i Luštici Bay, opravdala je epitet dive. Među solističkim nastupima koje je festival pripremio za ovu godinu izdvojio se nastup briljantnog pijaniste Kemala Gekića, koji se već više puta rado vraćao KotorArtu i Kotoru.
Istaknuti rumunski duo Sara i Emo Pađin održali su koncertno veče u okviru ciklusa Dani Rumunije, sa selekcijom rumunskih melodija i poznatih arija evropskih kompozitora. Dugogodišnji ciklus China Stage sadržao je nastup pijanistkinje Čen Juenjen i koncertnu večer violiniste Dan Džua sa pijanistom Mišel Dalbertom. Koncert pod nazivom Crna Gora i Sjedinjrne Američke Države: muzika prijateljstva održan je kao dio projekta Kulturna preplitanja, u cilju jačanja crnogorsko-američkih veza koji podrazumijeva nastupe gudačkog kvarteta sastavljenog od mladih crnogorskih i američkih muzičara u Kotoru i Santa Barbari. Premijerno su se čule četiri nove kompozicije, KotorArt narudžbe za ovu godinu Guslar i Jelly Roll Blues, kompozitorke Slobodanke Dabović Đurić, kao i (D)evolution i obrada klapske pjesme Boko, moja mila, kompozitora iz SAD-a Dariuša Darakšanija. Podršku mladim profesionalnim muzičarima kroz serijal KotorArt talenti, Festival je ove godine nastavio realizacijom tri koncerta: na Svjetski dan muzike 21. juna, kao uvod u festival, nastupom najboljih učenika škole Vida Matjan, koncertom studenata Muzičke Akademije Cetinje i koncertom tria “Iskra”, mladih crnogorskih muzičara koji studiraju u inostranstvu. Mladima je bio namijenjen i program KotorArt akademija, sa svojim majstorskim radionicama različitih instrumenata, istaknutih umjetnika i pedagoga: Stefana Milenkovića (violina), Janoša Balinta (flauta), Kemala Gekića (klavir). Osamnaest različitih sastava u okviru KotorArt serijala Luke umjetnosti, izvodeći svakodnevno popularna djela umjetničke muzike i poznatih melodija, obojali su posebnom atmosferom pjace Starog grada. Svake nedjelje tokom trajanja Festivala realizovala se i Pjaca od džeza, serijal koncerata džez muzike domaćih i međunarodnih muzičara, medju kojima su nastupili džez kvartet Jailhouse, Schime & Muzikon, Paula i Đelo Jusić“.
Program Pjace od filozofa se ove godine realizirao kroz dva značajna projekta.
Održana je četverodnevna konferencija regionalnog projekta Savremene tvrđave kulture: Boka, Trebinje, Novi Sad. Projekt je fokusiran na prakse zaštite i valorizacije austrougarskih fortifikacija, kao i na njihovu promociju i popularizaciju.
„Pored debatnog djela, u okviru programa združeno su nastupili Vojni orkestar Crne Gore i Vojni orkestar Gornje Austrije, crnogorski muzičari nastanjeni u Beču i projektovan je film Tvrđava Boka, u produkciji NVO KOD. KotorArt kao lider ovog projekta će slične programe realizovati u Trebinju i Novom Sadu tokom avgusta i septembra. Referišući se na grešku u komunikaciji računarske mreže, međunarodni projekat Modifying Error 404: ka zelenim, digitalnim i inkluzivnim društvima ukazuje na značaj i podiže svijest o tri važna stuba savremenih društava – digitalnim i manjinskim pravima i zelenoj agendi.KotorArt je nastavio sa izdavačkom djelatnošću, održala se promocija kapitalnog izdanja knjige Istorija Bokeljske mornarice autora dr Antuna Sbutege. Ko-izdavač je Pomorski muzej Crne Gore u Kotoru. Pored ove promocije, priređene su još tri prezentacije: veče Ide Verone, čuvene rumunske književnice i slikarke porijeklom iz Boke sa promocijom knjige Istorija porodice Verona, kao i dvije večeri kompozitora Tomislava Olivera i Matije Krečića u sklopu trogodišnjeg evropskog projekta #Synergy“.
Pred kraj Festivala izvedena je premijerno u Crnoj Gori kazališna predstava Balkan Bordello, suštinski antiratna predstava u koprodukciji Teatra LaMama sa Brodveja, Ateljea 212 i Quendra Multimedija iz Beograda.
Međunarodni festival KotorArt ovog ljeta se održao pod pokroviteljstvom Ministarstva kulture i medija i Općine Kotor, uz podršku Europske unije, Fonda za Zapadni Balkan, Fondacije za otvoreno društvo, brojnih veleposlanstava u Crnoj Gori i drugih značajnih partnera i sponzora.